Chương 9: Sức khỏe
Người nghiện tự huyễn hoặc bản thân họ nhiều nhất là về các vấn đề xoay quanh sức khỏe — đặc biệt là những người trẻ tuổi và độc thân — những người nghĩ rằng họ nhận thức được những rủi ro về sức khỏe nhưng thực ra thì không. Nhiều người tự huyễn hoặc mình bằng cách nói rằng họ sẵn sàng chấp nhận hậu quả. Nếu bộ định tuyến internet của bạn có chức năng phát ra âm báo kèm theo cảnh báo khi bạn truy cập trang web porn và nói rằng — "Cho đến bây giờ bạn vẫn an toàn, nhưng nếu bạn ở lại thêm một phút nữa thì đầu bạn sẽ nổ tung." Bạn có ở lại không? Nếu bạn nghi ngờ về câu trả lời, hãy thử bước đến một vách đá, đứng trên mép với đôi mắt nhắm nghiền và tưởng tượng việc bạn có lựa chọn giữa việc bỏ porn hoặc bước đi trong khi bị bịt mắt.
Ai cũng biết là bạn sẽ chọn gì. Nhưng nếu bạn trốn tránh thực tại và hy vọng rằng bạn sẽ thức dậy vào một buổi sáng và tự nhiên không còn muốn xem porn nữa, sẽ chẳng có gì xảy ra cả. Người nghiện không thể nghĩ đến những rủi ro sức khỏe, bởi nếu nghĩ đến, "niềm vui" sẽ không còn nữa. Đó chính là lý do tại sao các phương pháp điều trị sốc không đủ hiệu quả trong giai đoạn đầu của việc dừng xem porn, chỉ những người không xem Porn mới tự đọc về những thay đổi hủy hoại não bộ đó.
Đây là một cuộc trò chuyện thường gặp giữa tôi và người nghiện, thường là các bạn trẻ:
Tôi (bác sĩ): “Tại sao em muốn dừng xem porn?”
Người nghiện: “Em đọc blog của một anh dạy kỹ năng tán gái, ảnh nói ngưng xem bốn ngày sẽ giúp tăng năng lượng, tự tin hơn.”
Tôi: “Thế em không lo về những tác hại tới sức khỏe à?”
Người nghiện: “Không ạ. Biết đâu mai em bị xe đụng thì sao.”
Tôi: “Nhưng em có bao giờ cố ý bước ra đường để bị xe tông không?”
Người nghiện: “Tất nhiên là không ạ.”
Tôi: “Vậy mỗi lần sang đường, em có nhìn trái phải không?”
Người nghiện: “Dạ có.”
Thật vậy, họ rất cẩn thận để không bước xuống lòng đường khi xe buýt đang chạy, dù khả năng xảy ra chỉ là một phần nghìn. Thế nhưng, người nghiện lại không nhận thức được tỉ lệ bị tàn phá bởi cơn nghiện porn gần như tuyệt đối này. Đó chính là sức mạnh của sự tẩy não; porn trên mạng giống như sói đội lốt cừu. Nếu chúng ta cảm thấy có một chút lỗi nhỏ nào đó trên máy bay, chúng ta sẽ không dám bước lên, dù rủi ro chỉ là một phần triệu. Nhưng chúng ta lại chấp nhận rủi ro bị tàn phá gần như tuyệt đối bởi porn, và dường như không hề hay biết? Người nghiện nhận được gì từ việc này? Hoàn toàn không nhận được gì cả
Một hiểu lầm phổ biến khác là về cảm giác trầm cảm hoặc cáu kỉnh. Nhiều bạn trẻ không mấy lo lắng đến sức khỏe của mình, bởi họ chưa từng trải qua cảm giác u uất hay buồn chán khi xem porn. Nhưng cần hiểu rõ: sự trầm cảm hay căng thẳng không phải là nguyên nhân, mà chỉ là triệu chứng. Nhìn chung, người trẻ tuổi ít cảm thấy cáu gắt hay buồn bã sau khi xem porn vì cơ thể họ vẫn còn khả năng sản sinh dopamine dồi dào — một cơ chế sinh học giúp tạm thời cân bằng cảm xúc. Nhưng khi lớn tuổi hơn, hoặc khi cuộc sống gặp biến cố, nguồn dopamine vốn đã bị tiêu hao sẽ không còn "chịu nổi nhiệt". Lúc đó, các triệu chứng sẽ bộc lộ rõ ràng và dữ dội hơn. Khi người nghiện ở độ tuổi lớn hơn cảm thấy căng thẳng, trầm cảm hay khó chịu, đó là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang cố gắng tự bảo vệ hệ thần kinh khỏi việc bị "ngập lụt" trong dopamine — bằng cách cắt giảm số lượng các thụ thể tiếp nhận. Ngoài ra, họ còn dần hình thành những biến đổi thần kinh khác khiến bản thân bị mắc kẹt ngày càng sâu trong tình trạng nghiện.
Hãy nghĩ theo cách này, sẽ khá là ngu nếu bạn mua một cái xe đẹp mới và vứt trong kho để nó bị gỉ sét dần. Không sớm thì muộn thì nó cũng thành một đống sắt vụn, không thể đưa bạn đi đâu cả. Tuy nhiên, đó chẳng phải là tận thế vì mới chỉ hỏng xe đạp thôi (vấn đề tiền bạc). Nhưng cơ thể bạn là phương tiện đưa bạn đi suốt cuộc đời. Tất cả chúng ta đều nói rằng sức khỏe là tài sản lớn nhất của mình — hãy hỏi bất kỳ triệu phú nào bị bệnh. Hầu hết chúng ta đều có thể nhìn lại một căn bệnh hoặc tai nạn trong cuộc đời mình, nơi chúng ta cầu nguyện để khỏe lại. Việc nghiện porn cũng tương tự việc bạn không chỉ tự khiến cho bản thân mình bị "rỉ sét" mà còn không làm gì cả. Bạn đang hủy hoại phương tiện duy nhất được sử dụng để đi suốt cuộc đời mình.
Bạn không cần phải làm thế này nữa. Hãy nhớ rằng, nó hoàn toàn không mang lại lợi ích gì cho bạn. Chỉ cần một chút thôi, hãy ngẩng đầu lên và tự hỏi bản thân rằng nếu bạn biết chắc chắn rằng lần xem Porn tiếp theo sẽ khiến bạn hoàn toàn mất cảm xúc với người mà bạn yêu thương sâu sắc, thì bạn có còn muốn tiếp tục không? Hãy hỏi những người đã rơi vào hoàn cảnh đó mà xem, chắc chắn họ cũng không ngờ chuyện này lại xảy đến với mình. Và điều tồi tệ nhất không phải là căn bệnh đó, mà chính là ý thức được rằng mình đã tự tay chuốc lấy nó. Hãy thử hình dung cảm giác của những người đã "giác ngộ" xem. Với họ, sự tẩy não đã chấm dứt. Cả quãng đời còn lại, họ sẽ dành cả phần đời còn lại với cái ý nghĩ: "Tại sao mình lại tự lừa dối bản thân suốt bấy lâu nay, cứ tưởng rằng mình cần thủ dâm với porn chứ? Giá mà mình có thể quay ngược thời gian."
Đừng có tự lừa dối bản thân mình nữa, bây giờ bạn đã biết rồi đấy, và đây là cơ hội của bạn. Việc xem porn và thủ dâm là một phản ứng dây chuyền, nếu bạn tiếp tục làm vậy, porn sẽ dẫn bạn đến lần tiếp theo và những lần tiếp theo khác nữa. EasyPeasy cam kết không sử dụng liệu pháp gây sốc (shock treatment), vì vậy nếu bạn đã quyết định dừng xem porn lại, những nội dung tiếp theo dưới đây sẽ không khiến bạn bị choáng ngợp. Nếu bạn chưa quyết định được, hãy bỏ qua phần còn lại của chương này và quay lại sau khi bạn đã đọc phần còn lại của cuốn sách.
Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những tác hại mà porn gây ra đối với đời sống tình dục và sức khỏe tinh thần của chúng ta. Vấn đề là cho đến khi quyết định dừng xem porn lại, chẳng ai muốn biết đến mấy cái tác hại đó cả. Các diễn đàn và nhóm cố vấn thật lãng phí thời gian vì porn đã biến những con nghiện thành những kẻ mù quáng. Nếu vô tình đọc được, điều đầu tiên họ làm là mở trang phim đen yêu thích của mình. Những người xem porn có xu hướng coi hạnh phúc, căng thẳng và các mối nguy hiểm về tình dục như một trò may rủi.
Hãy khắc sâu vào đầu rằng, điều đó đã xảy đến với bạn rồi. Mỗi khi bạn mở trang web porn của mình, bạn sẽ kích hoạt cơn lũ dopamine và opioid bắt đầu phát huy tác dụng. Các đường trượt thần kinh đã được bôi trơn và cái máng trượt ấy sẽ đưa bạn qua các bước tiếp theo, bộ não của bạn đã nắm được bản đồ theo lối mòn đó. Hệ thống thần kinh hiện đang ngập trong dopamine và vì đây là lần không biết thứ bao nhiêu, các thụ thể dopamine đóng lại và con tiểu quỷ sử dụng sự giảm nhẹ này trong khoái cảm so với lần trước để đưa bạn vượt qua ranh giới đến những kho porn gây sốc hơn để giải phóng nhiều dopamine hơn. Càng mới lạ, càng nhiều dopamine và con tiểu quỷ càng bảo bạn tiếp tục. Quá nhiều hình ảnh và video trong một lần xem duy nhất sẽ kích hoạt một đợt kích thích siêu thường, tiêm nhiều hóa chất vào não và thúc đẩy bạn tiếp tục.
Trong suốt quá trình đó, các thụ thể thần kinh (receptors) của bạn liên tục nhận tín hiệu để giảm hoạt động, nhằm phản ứng lại với lượng thông tin quá tải. Cơn cực khoái chỉ khiến tác động này thêm trầm trọng hơn và gây ra triệu chứng cai nghiện. Bạn có thể đang phủ nhận điều này, bởi vì con tiểu quỷ trong bạn luôn thúc đẩy bạn tìm kiếm "liều" tiếp theo, mà không gây ra bất kỳ cơn đau hay khó chịu rõ ràng nào. Nhiều người nghiện rất sợ bị rối loạn cương dương, và chính nỗi sợ này khiến họ cố tình lờ đi nguy cơ đó, thay vào đó họ lại tập trung vào nỗi sợ phải thoát nghiện. Thực ra, không phải là nỗi sợ phải thoát nghiện lớn hơn, mà đơn giản là vì thoát nghiện là một quyết định phải thực hiện ngay lập tức. Vậy thì, hà cớ gì mình cứ phải nghĩ đến chuyện tiêu cực kia? Biết đâu điều đó (bị rối loạn cương dương) sẽ chẳng bao giờ xảy ra, và dù sao thì đến lúc đó bạn cũng đã thoát ra khỏi cơn nghiện quái ác đó rồi.
Chúng ta thường nghĩ về porn như một cuộc giằng co (tug-of-war): một bên là nỗi sợ, "Nó không lành mạnh, bẩn thỉu và gây nghiện." Bên còn lại là những điều tích cực: "Nó là niềm vui của tôi, là bạn tôi, là chỗ dựa của tôi". Chúng ta dường như không nhận ra rằng bên "tích cực" này cũng là nỗi sợ; không phải chúng ta thực sự thích porn, mà là chúng ta có xu hướng khổ sở khi thiếu nó. Những người nghiện heroin khi bị thiếu thuốc sẽ trải qua sự đau khổ tột cùng, nhưng hãy hình dung niềm vui sướng tột độ khi họ cuối cùng được phép cắm kim tiêm vào tĩnh mạch và chấm dứt cơn thèm khủng khiếp đó. Hãy thử tưởng tượng làm sao ai đó có thể thực sự tin rằng họ có được niềm vui từ việc cắm kim tiêm vào tĩnh mạch. Những người không nghiện heroin không phải chịu đựng cảm giác hoảng loạn đó, và heroin không làm giảm cảm giác hoảng loạn đó, chính heroin là nguyên nhân.
Tương tự, những người không nghiện porn không phải chịu đựng cảm giác hoảng loạn khi không được xem porn giống như những người nghiện, và porn không làm giảm cảm giác hoảng loạn và thèm thuồng ấy mà chính porn mới là nguyên nhân gây ra cảm giác thiếu thốn đấy. Nỗi sợ về những hậu quả của porn không giúp người nghiện thoát ra được khỏi nó, họ coi việc gánh chịu hậu quả do porn gây ra như trò may rủi vậy, trúng thì ngon mà trượt thì tự chịu thôi. Nếu bạn biết rủi ro và sẵn sàng chấp nhận chúng, thì việc đó liên quan gì đến người khác? Hãy thử đọc qua một số câu bao biện khá là phổ biến dưới đây:
"Đằng nào mày cũng sẽ già và mất đi khả năng làm tình thôi"
Đương nhiên là vậy, nhưng vấn đề ở đây không phải là khả năng tình dục – chúng ta đang nói về sự nô lệ ở đây. Ngay cả khi lý luận trên là đúng, liệu đó có phải là lý do hợp lý để bạn tự hủy?
"Chất lượng cuộc sống quan trọng hơn chỉ là sống."
Điều này là rõ. Có phải ý của bạn là chất lượng cuộc sống của một con nghiện porn cao hơn những con người bình thường không xem porn? Bạn thực sự tin vào điều này à? Một cuộc sống tự hủy, chìm đắm trong khổ sở và cảm giác tự sỉ nhục bản thân vì lại tiếp tục xem porn nghe có vẻ không chất lượng cho lắm.
"Tôi độc thân và chưa có ý định lập gia đình trong tương lai, tại sao không?"
Kể cả như vậy đi nữa thì liệu đó có phải là lý do hợp lý để chơi đùa với các cơ chế kiểm soát xung thần kinh (neurological impulse-control mechanisms) của bản thân? Việc các mạch tưởng thưởng (reward circuits) trong não bộ bị "tắc nghẽn" dần dần do kích thích siêu thường, khiến chúng không thể xử lý những căng thẳng bình thường của cuộc sống, ngăn bạn tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn. Porn và thủ dâm đã thay thế sự thèm muốn tình dục tự nhiên, giống như một thanh sô cô la thay thế thức ăn thật. Nhiều bác sĩ và các nhà tâm lý học hiện đang liên hệ các vấn đề sức khỏe tâm thần khác nhau với các nguyên nhân sinh lý. Cộng đồng y tế chính thống không hề coi porn là nguyên nhân trực tiếp gây ra các vấn đề của những người tham gia khảo sát. Nhưng sẽ chẳng ai tự thừa nhận sự bất lực về mặt tình dục của mình trước mặt người khác cả. Vậy thì hỏi rằng, có ai lại tự làm vậy, trừ khi họ thực sự lo về vấn đề đó, đã tìm ra gốc rễ vấn đề và giải quyết nó trong cuộc sống của chính họ?
EasyPeasy sẽ giúp bạn loại bỏ porn và trở thành một người không xem porn hạnh phúc. Không cần porn, thủ dâm hay gì cả, chỉ cần có hơi ấm, mùi hương của bạn tình bằng xương bằng thịt là đủ. Giống như khi ăn một bữa ăn ngon miệng và đầy đủ dinh dưỡng sau một cơn đói dai dẳng, bạn không còn cần cái đống trà sữa trộn vị ngọt hóa học của Porn nữa. Giống như những quy luật của tự nhiên, đã quá rõ ràng và không cần được minh chứng vậy. Khi tôi tự dùng búa đập vào ngón tay cái của mình thì ngón tay cái bị đau là rõ. Căng thẳng do porn gây ra có tác động lan tỏa sang các khía cạnh khác trong cuộc sống của người nghiện, khiến họ bắt đầu tìm đến các chất gây nghiện khác như thuốc lá và rượu để tự xử, và trong một số trường hợp thậm chí khiến người đó nghĩ đến chuyện tự tử.
Người nghiện cũng mắc cái ảo tưởng rằng tác hại của porn đang bị phóng đại. Thực tế lại ngược lại, không còn nghi ngờ gì rằng porn là nguyên nhân chính gây ra rối loạn chức năng tình dục và nhiều vấn đề khác. Có bao nhiêu vụ ly hôn do porn gây ra? Thật khó để đong đếm, nhưng trên các cộng đồng trực tuyến cho thấy con số đó đang tăng lên theo cấp số nhân.
Có một tập phim "Friends" trong đó các chàng trai, những người liên tục "nhận được" porn (lửa) miễn phí trên TV, bắt đầu tự hỏi tại sao cô nàng giao bánh pizza không dò hỏi "phòng ngủ" của họ. Khi bạn nghiện, bạn luôn có xu hướng gắn những ảo mộng trong porn lên những người phụ nữ ngoài đời thực. Việc cố gắng chống lại những suy nghĩ do porn gây ra sẽ làm cạn kiệt sức khỏe tinh thần của người nghiện.
Ảnh hưởng của sự tẩy não khiến chúng ta có xu hướng suy nghĩ như một gã rơi từ tòa nhà 100 tầng xuống, và khi lao qua tầng 50 thì hắn hét lên: "Vẫn còn sống nhăn răng đây". Chúng ta nghĩ rằng vì mình đã thoát được cho đến nay, nên thêm một lần xem nữa cũng không vấn đề gì. Hãy thử nhìn nhận theo cách khác: "Thói quen" này là một chuỗi liên tục trong cả một đời, mỗi lần xem lại khiến bạn thèm thuồng và dẫn đến lần tiếp theo. Khi bạn bắt đầu "thói quen" này, bạn đang tự đặt bom dưới chân mình vậy. Vấn đề là, bạn không biết bao giờ nó sẽ nổ. Mỗi lần bạn gục ngã sau một lần xem porn (Porn - Quay tay - Lên đỉnh), thời gian chuẩn bị nổ của bom lại càng giảm xuống. LÀM SAO BẠN BIẾT ĐƯỢC LIỆU LẦN TIẾP THEO SẼ LÀ LẦN NỔ?
9.1 Bóng đen ác quỷ
Người nghiện cảm thấy khó tin rằng porn thực sự gây ra những cảm giác bất an khi bạn ra ngoài vào đêm khuya sau một ngày có nhiều vấn đề ở nhà hoặc công sở. Chính porn đã gây ra cảm giác ấy trong người nghiện, cái cảm giác mà những người không nghiện porn không bao giờ mắc phải.
Một trong những niềm vui lớn khi dừng việc xem porn lại là sự tự do khỏi những bóng đen đáng sợ trong tâm trí của bản thân. Tất cả người nghiện đều hiểu rằng họ ngu khi nhắm mắt làm ngơ trước tác hại của porn. Trong phần lớn cuộc đời chúng ta, điều đó diễn ra tự động, nhưng những bóng đen luôn ẩn nấp trong tiềm thức của chúng ta. Một số lợi ích tuyệt vời của việc thoát khỏi cơn nghiện porn như sự nhận thức được bản thân đã thoát ra khỏi sự tốn thời gian vô lý ấy, thoát ra khỏi cảm giác đần độn khi ngắm nhìn đống phim ảnh 2D rồi quay tay.
Dựa trên tinh thần công bằng và khách quan, những chương trước đã trình bày về những lợi ích to lớn của việc không xem porn. Tuy nhiên, để có một cái nhìn toàn diện và cân bằng, chương tiếp theo liệt kê những lợi ích của việc làm một con nghiện porn.