Nhận thức, nhận ngủ
(Chưa chỉnh sửa mà chỉ là bản viết cho đỡ chán với lại ghi chú chút ý tưởng từ SPDP của John Dicey)
Đây là một bài viết đần đần trong lúc rảnh do đang bí ý tưởng viết bài thôi.
Bây giờ thì mọi người ai cũng biết về những cái kiểu như "lướt càng nhiều, não càng thối" hay các video và bài đăng tương tự trên các nền tảng khác nhau về "doom-scrolling" đúng không? Về những chuyên gia bậc nhất trên quả địa cầu đang thao túng tâm lý non nớt của bạn và dành quá nhiều thời gian trên các nền tảng?
Mình thấy khá nhiều người đề cập đến việc "cai nghiện điện thoại" và "cai nghiện mạng xã hội". Từ câu đó thì liệu mình có thể suy ra rằng bạn là một người nghiện được không?
Trước hết, chúng ta cần định hình về hình ảnh của người nghiện để bạn có thể thấy rõ hơn vấn đề này. Khi nói đến "con nghiện", ví như con nghiện rượu, con nghiện ma túy thì bạn sẽ thấy gì? Một người tiều tụy và đau khổ suốt một thời gian dài cho đến khi được tiêm "liều thuốc bổ" vào tĩnh mạch? Hay những người cứ mỗi lần ngồi trên bàn rượu, chửi thề và nói ra những câu từ zô zăn hóa?
Giờ hãy quay lại một chút về những gì bạn thấy về một người nghiện điện thoại, bạn sẽ thấy gì? Một vẻ hòa nhoáng, một niềm hạnh phúc với nụ cười nở trên môi, những bức hình, những khoảnh khắc chia sẻ và tương tự. Liệu đó có phải là một hình ảnh của một con nghiện mà bạn đang nghĩ? Những hình ảnh liên tưởng thực sự quá trái ngược khi nói về cơn nghiện này, cộng với sự quảng bá rộng rãi về sự tiện nghi, nhanh, tối ưu và tất cả những gì mà con người luôn khao khát được, lại đang dần chiếm lấy quyền kiểm soát không nhỏ trong cuộc đời của ta. Mình biết là, bạn đã đọc rất nhiều thông tin về điều này trên mạng. Nhưng bây giờ, chúng ta sẽ thử so sánh hai hình ảnh mà bạn nghĩ là đối lập, con nghiện điện thoại và con nghiện thuốc lá:
- Tin rằng mình không thể sống nếu thiếu (điện thoại/ma túy). Hãy thử hỏi một người hiện tại xem liệu họ có thể sống mà không sử dụng điện thoại thông minh hay một con nghiện thuốc lá xem liệu gã đó có thể sinh tồn mà không cần một điếu? Tất nhiên nếu xét theo góc nhìn sinh tồn thì điện thoại thông minh không thực sự thiết yếu đến như vậy, nhưng trong thời điểm hiện tại mà không dùng điện thoại thông minh thì thực sự sẽ không thể tiếp cận được với rất nhiều thứ tiện nghi (Điều này mình sẽ tiếp tục cải thiện nó sau)
- Có bao giờ vào thời điểm điện thoại không có mạng mà bạn cảm thấy bồn chồn, tay run, cảm giác khó chịu khi phải ngồi một mình, rồi cho đến khi có thể lướt Facebook hay xem TikTok thì bạn lại cảm thấy như được cứu khỏi thảm cảnh chưa? Tương tự, với những người nghiện thuốc lá cũng vậy, bạn có nhớ khi ngồi trên xe của mấy ông chú hay hút thuốc và sau một thời gian không hút thì hay lập tức hết lên các câu chửi thề, và khi được bơm nicotine vào phổi thì họ lại thoải mái đến lạ thường không?
- "Tôi không bị nghiện đâu" trong khi nhìn vào thời lượng sử dụng thì trên 7 tiếng đồng hồ. "Tôi không nghiện thuốc lá đâu" và ngày nào cũng làm ít nhất một bao thuốc.
Và còn rất nhiều điều khác.
Bạn đang đánh giá thấp từ "nghiện". Tuy cơn nghiện điện thoại cảm ứng không khiến bạn bị ung thư phổi nhưng lại khiến bạn có nguy cơ mắt chứng tự kỉ, ADHD, CPTSD và hàng tá các chứng bệnh tâm lý khác. Tất nhiên, các thông tin này không được đưa ra để dọa bạn, mà để cho bạn thấy được bản chất một phần.
KHÔNGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG! Sai cả rồi, bạn đang không nghiện điện thoại thông minh. Thứ bạn nghiện thực sự là những thứ mà điện thoại cho bạn.
Liệu bạn có nghiện điện thoại thông minh nếu nó cũng như việc sử dụng một cái tô-vít không? Tô-vít chẳng có gì vui cả, nhưng nó lại hoàn thành được công việc mà nó có thể hoàn thành. Với điện thoại cũng tương tự, từ giờ mục tiêu nã đạn sẽ là những phần nội dung trong điện thoại.
Nếu bạn cố gắng cai nghiện điện thoại mà không hiểu được chính bản thân cơn nghiện, nó giống như việc bạn đánh sập cả tòa nhà chỉ để giết bọn chuột trong tòa nhà vậy. Dừng lại.
Thực ra bài viết này như l vì nó chưa diễn tải hết được điều tôi muốn nói. Nhưng để cuốn sách đầy đủ nói nốt vậy.
Rồi từ giờ đọc cuốn "Smart Phone Dumb Phone" nốt nha.